TINOGONA

Tererai urodziła się w 1965 roku w małej afrykańskiej wiosce Zvipani w Zimbabwe. Jej życie od początku nie odbiegało od utartych w tamtym miejscu i czasie zwyczajów. Codzienność była ciężka. Warunki materialne były trudne, trzeba było ciężko pracować, nie było wody, prądu. Dodatkowym utrudnieniem wyrwania sie z tej rzeczywistości było to, że kobiety nie miały prawa do edukacji. Właściwie, to wszystko zależało od głowy rodziny. Niektórzy chłopcy byli posyłani do szkoły, choć nie wszyscy, ale dziewczynek z reguły to nie dotyczyło; edukacja dziewczynek była uważana za zbędną. Brat Tererai chodził do szkoły, ona nie. Jednak dziewczynka potajemnie uczyła się z książek brata i nawet czesto odrabiała za niego prace domowe, przez co dostawał za nie dobre oceny. Kiedy nauczucielka odkryła ten proceder i dowiedziała się o zapale dziewczynki do nauki, przyszła do ojca Tererai i błagała go, aby pozwolił Tererai chodzić do szkoły, niestety bezskutecznie.

W wieku 11 Tererai lat została wydana za mąż – sprzedana przez swego ojca za krowę. Jej mąż był mężczyzną, często nadużywającym swojej władzy nad żoną i bił ją prawie każdego dnia. W momencie, gdy historia będąca przedmiotem tej opowieści się zaczęła, Tererai miała 18 lat i zdążyła urodzić czwórkę dzieci. Pierwsze z nich zmarło, ponieważ nie miała wystarczającej ilości mleka, by je wykarmić; sama była jeszcze dzieckiem. Potem jeszcze urodziła piąte dziecko. Dotychczasowa historia jej życia nie była jedynie jej historią. Kobiety z jej rodziny i całej wioski miały los przesądzony. Z pokolenia na pokolenie matki przygotowywały swoje córki do życia pełnego cierpienia i całkowitej zależności od mężczyzn. Bieda, przemoc, beznadzieja. Tererai mocno chciała to odmienić, przekazać swoim dzieciom już coś innego. Czuła w sercu, że tak nie powinno być i że chce innaczej.

Pewnego dnia, gdy Tererai miała osiemnaście lat, wydarzyło się coś, co odbiegało od normalnego życia i co niespodziewanie przestawiło tory życia dziewczynki w zupełnie innym kierunku. Do wioski przybyła grupa pracowników z programu Heifer International zajmujących się walką z ubóstwem i analfabetyzmem w biednych krajach. Wraz z nimi była także Jo Luck, biała kobieta. W trakcie jednego ze spotkań Jo Luck mówiła siedzącym w kręgu kobietom z wioski o tym, jak ich życie może zmienić się po zdobyciu wykształcenia. Zadała im też pewne pytanie: “jakie są wasze marzenia?”.
Niektóre kobiety nieśmiało próbowały odpowiadać, mówiąc o bardzo przyziemnych oczekiwaniach. Tererai siedziała cicho i myślała o tym, że nikt nigdy o to ją nie zapytał. “Kobieta taka jak ja ma marzyć?”. I w tym momencie Jo Luck zwróciła się prosto do niej. Spojrzała jej prosto w oczy i zapytała: “Dlaczego siedzisz cicho? Powiedz mi, jakie są Twoje marzenia?”
Jak później opowiadała Tererai, nie wie jak to się stało, ale to było tak, jakby coś w nią wstąpiło i kazało jej mówić. Powiedziała, że chce zdobyć wykształcenie, skończyć szkołę, college i zdobyć tytuł doktora.
W tej sytuacji, brzmiało to jak szaleństwo. Kobiety patrzyły na nią ze zdziwieniem wiedząc, że przecież Tererai nie chodziła nigdy do szkoły. One nie wiedziały, że Tererai jako dziewczynka, potajemnie uczyła się z podręczników swego brata.

Jo Luck jednak poważnie potraktowała to, co usłyszała, spojrzała na nią. Wzięła ją za rękę i popatrzyła jej głęboko w oczy i powiedziała: “Jeżeli tego naprawdę pragniesz, to to jest osiągalne”. Użyła wtedy słowa “tinogona”, co w miejscowym języku shona znaczy – to jest osiągalne.

Tererai opowiedziała o całym wydarzeniu swojej matce. O tym, że była na spotkaniu kobiet z wioski, z białą kobietą, która powiedziała, że jej marzenia są tinogona. I że ona też w to wierzy. Wtedy mama Tererai, doradziła jej, że jeśli jest to dla Tererai naprawdę ważne i naprawdę w to wierzy, niech to zapisze na kartce i zakopie głęboko w ziemi”.
W wiosce był taki zwyczaj, że gdy dziecko się rodziło, to obciętą pępowinę, zawijano w kawałek sukienki matki i zakopywało głęboko w ziemi, by ziemia strzegła tego człowieka, oraz by on sam pamiętał, gdzie jest jego miesce.
Matka Tererai powiedziała, żeby ona zrobiła to samo ze swoimi marzeniami. By zapisała je na kartce i zakopała głęboko w ziemi.

Tererai wypisała cztery marzenia: chciała jechać do Ameryki, chciała skończyć college, chciała uzyskać tytuł magistra i chciała zostać doktorem. Pokazała te marzenia mamie. Ta poradziła jej, by dopisała jeszcze piąte marzenie.
Mianowicie, że gdy uda się jej już spełnić cztery marzenia, żeby wzięła je ze sobą i przywiozła je z powrotem. Do swojej ziemi i swojej społeczności. Wtedy jej marzenia będą miały większe znaczenie i większą wartość. Tererai dopisała piąte marzenie, włożyła kartkę w blaszaną puszkę, zakopała ją głęboko w ziemi, pod kamieniem na skraju pola, gdzie całe życie pasała bydło.

Po tym wydarzeniu wróciła do dnia codziennego. Do domu, do dzieci, do męża. Jednak wróciła z intencją do zmiany, do realizacji swoich marzeń.
Potem, gdy tylko mogła szła na skraj pola, gdzie zakopała swoje marzenia, siadała na kamieniu i marzyła. Wizualizowała sobie, jak tylko potrafiła w najdrobniejszych szczegółach, jak leci samolotem do Ameryki, mimo że nawet nie wiedziała jak wygląda samolot, bo go nigdy w życiu nie widziała. Wiedziała jedynie, że jest to coś co porusza się po niebie. Więc wyobrażała siebie poruszającą się po niebie. Widziała siebie dostającą dyplom ukończenia collegu, dyplom magistra. Widziała siebie żyjącą w Ameryce. Była szczęśliwa ze swoim doktoratem. Potem znów wracała do swego trudnego życia, ale robiła wszystko co w jej mocy, by przybliżyć realizację swoich marzeń.

Pierszym etapem w realizacji marzeń była matura. To było trudne zadanie. Nie mogła zrobić tego u siebie w wiosce. Musiała zrobić to korespondencyjnie w szkole w Cambridge w Anglii.
Wysłała swoją aplikację i podeszła do egzaminu. Czekała pół roku na kopertę z wynikami egzaminu. Gdy poczta wreszcie nadeszła okazało sie, że nie zdała.

Żeby podejść do kolejnego egzaminu musiała znowu zebrać na niego pieniądze, trwało to dwa lata. Podeszła do drugiego egzaminu, wysłała korespondecję. Po kolejnej połowie roku oczekiwania na korespondencję zwrotną. Z kolejnej koperty dowiedziała się, że znów nie zdała.
Potem były następne próby i tak w końcu udało jej sie zdać maturę po ośmiu latach prób. Tyle czasu to zajęło. I oczywiście oprócz nauki i czekania na wyniki egzaminu, to było osiem lat ciężkiej pracy, przemocy, czasem głodu, zmęczenia, cierpienia, zwątpienia.

A potem zrządzeniem losu sprawy potoczyły się dalej. Młoda Tererai poleciała do Ameryki. Znalazła się tam razem z gromadką swoich dzieci i mężem w dalszym ciągu nadużywającym siły fizycznej. Ale Tererai znalazła się tu z mocnym postanowieniem ukończenia collegu. Życie w Ameryce nie było łatwe. Musiała pracować kilku pracach na raz i chodzić do szkoły. Sama utrzymywała rodzinę, ponieważ jej mąż nie miał pozwolenia na pracę.
Jednak to jej nie powstrzymywało, bo cały czas miała w sercu, że jej marzenia są tinogona.
Trzy lata później kończy college. Tererai leci do rodzinnej wioski, odkopuje pudełko, wyjmuje karteczkę i odznacza zrealizowane marzenie.
Kolejny cel: zdobyć tytuł magistra.
Codzienność nadal nie była łatwa. Mimo pracy w kilku miejscach na raz, brakło pieniędzy i nawet jedzenia dla licznej rodziny. Miała możliwość dostawania za darmo żywności wyrzucanej ze sklepu, ale musia stawiać się po nią punktualnie o czwartej rano. Zwykle nie zdążała na tą godzinę i żywność lądowała w śmietniku. Wygrzebywała więc jedzenie ze śmietnika. Po nakarmieniu dzieci dalej biegła do pracy i do nauki. Goniła swoje swoje marzenia.
Miała poczucie, że realizacja jej marzeń będzie też niosła ze sobą inną rzeczywistość dla swoich dzieci i nie tylko.
Mimo trudności, udało się jej osiągnąć także tytuł magistra. I kolejne marzenie może być odznaczone jako zrealizowane.
To co wydarzyło się później, było kolejnym cudem.
Starała sie o pracę. Aplikowała i została przyjęta. Ale nowe miejsce pracy znajdowało sie w innym stanie. Poleciała do tego innego stanu i poszła na rozmowę do nowego miejsca pracy. Gdy znajdowała się już obok tego miejsca, zaczepiła ją mijająca ją nieznajoma kobieta. Owa kobieta zatrzymała się, popatrzyła na Tererai i zapytała: “Czy ja Ciebie znam?” Tererai pomyślała oczywiście, że to niemożliwe, żeby mogły się znać, bo przecież jest pierwszy raz w tym stanie; nigdy tu nie była. Ale gdy popatrzyła na obcą białą kobietę jej jeszcze raz i spojrzała jej w oczy, coś otworzyło się w jej pamięci. Powiedziała: “Tak, jednak chyba Ciebie znam.” Kobieta zapytała Tererai, czy przypadkiem nie pochodzi ona z Zimbabwe. Tererai powiedziała: “Tak”. Wtedy spojrzała na białą kobietę jeszcz raz i przypomniała sobie. To była ta sama kobieta, Jo Luck, która czternaście lat temu, powiedziała jej, że jej marzenia są tinogona. Teraz spotykają się w innym kraju, w miejscu, w którym dopiero co się znalazła.
Okazało się że Jo Luck, jest dyrektorem generalnym firmy, w której Tererai właśnie dostała pracę. Jakby tego było mało, Jo Luck zabrała Tererai do budynku, do pomieszczenia, gdzie nad biurkiem wisi zdjęcie Tererai zrobione czternaście lat temu. Dlatego twarz Tererai była dla niej znajoma.

Opowieść jeszcze się nie kończy.
Dzięki możliwości pracy i wsparciu Jo Luck, Tererai rozpoczyna doktorat. Życie dalej jej nie rozpieszcza. Ulgą jest deportacja bijącego ją męża.
Tererai udziela wywiadu w dla Oprah Winfrey, która jakimś sposobem dowiedziała się o historii Tererai. Zaprosiła ją do swojego programu telewizyjnego. Po pierwszym ich spotkaniu Oprah wyznała już przy pierwszym spotkaniu, że nigdy nie spotkała takiej wspaniałej osoby ja Tererai, mimo iż w swoim programie gościła największe osobistości tego świata. Była poruszona jej historią i jej marzeniami

Tererai Trent zdobywa swój doktorat. Wychodzi ponownie za mąż za profesora Trenta.
Zajmuje jej to dwadzieścia lat. Dwadzieścia lat podążania za głosem serca, wypełnionego ciężką pracą i determinacją.

Teraz, gdy udało się zrealizować czwarte marzenie, na liście pozostało jeszcze jedno, to które podpowiedziała jej mama. Teraz miała za cel wrócć do domu i wybudować szkołę dla dziewczynek i kobiet, które w jej ojczyźnie nie mogły się uczyć. Jednak tutaj nie wiedziała jak zrealizować ten cel, bo nie miała pieniędzy. A na szkołę trzeba dużo pieniędzy. Próbowała między innymi produkować i sprzedawać koszulki z napisem “tinogona”. Ale sprzedała tylko dwadzieścia sztuk swoim znajomym. Jednak nie poddawała się. Dalej myślała, modliła sie, marzyła.

Aż pewnego razu, odebrała kolejny telefon od Oprah Winfrey. Oprah zaprosiła dr Tererai Trent jeszcze raz do siebie, aby przekonać się jak wygląda teraz jej życie na jakim etapie realizacji są jej marzenia. Gdy podczas programu zadała do pytanie, Tererai opowiedziała o swoim piątym marzeniu. O tym, że chce zanieść wszystko to, co zdobyła tu, z powrotem do swojej wioski, do swojej społęczności. Powiedziała, że chce wrócić i zbudować szkołę. Że nie wie jeszcze jak, ale wie całym swoim sercem, że to jest tinogona. Oprah spojrzała na nią i powiedziała: “Dam ci półtora miliona dolarów i pomogę ci wybudować tę szkołę.”

W rezultacie swoich marzeń, dr Tererai Trent wybudowała jedenaście szkół w Afryce do których uczęszcza kilka tysięcy dzieci. Napisała kilka książek, została motywacyjnym mówcą, przemawiała w ONZ w imieniu kobiet, dziewczynek, mówi o równym dostępie do edukacji.